||om tat sat||

సుందరకాండ.
అథ సప్తవింశస్సర్గః

ఘోరా రాక్షస్యః క్రోధమూర్ఛితాః ఇత్యుక్తాః సీతాయాః తత్ సర్వం ఆఖ్యాతుం కాశ్చిత్ రాక్షసీః తరస్వినః రావణస్య జగ్ముః||

తతః రాక్షస్యః ఘోరదర్శనాః సీతాం ఉపాగమ్య పునః పరుషం అనర్ధార్థం ఏకార్థం అథ అబ్రువన్|| అనార్యే పాపనిశ్చయే సీతే అద్య ఇదానీం తవ ఏతత్ మాంసం రాక్షస్యః యథాసుఖం భక్షయిష్యంతి ||

తదా అనార్యాభిః తాభిః సంతర్జితాం సీతాం దృష్ట్వా వృద్ధా త్రిజటా రాక్షసీ వాక్యం అబ్రవీత్|| హే రాక్షసీః ఆత్మానం ఖాదతా |జనకస్య సుతాం దశరథస్య ఇష్టాం స్నుషాం సీతాం న భక్షయిష్యథ|| అద్య మయా స్వప్నః దృష్టః | దారుణః రోమహర్షణః | రాక్షసానాం అభావాయ అస్యాః భర్తృః జయాయ చ||

ఏవం ఉక్తా త్రిజటయా సర్వా రాక్షస్యః క్రోధమూర్ఛితాః భీతాః తాం త్రిజటాం ఇదం వచః అబ్రువన్ ||నిశి త్వయా దృష్టః అయం స్వప్నః కీ దృశః అస్తి | కథయస్వ |

రాక్షసీనాం ముఖాచ్యుతం తాసాం వచనం శ్రుత్వా తు త్రిజటా కాలే స్వప్న సంస్థితం వచనం ఉవాచ||

’ రాఘవః శుక్లమాల్యాంబరధరః లక్ష్మణేన సహ గజదంతమయీం అంతరిక్షగాం హంససహస్రేణ యుక్తాం శిబికాం స్వయం ఆస్థాయ ఆగతః ||అద్య స్వప్నే శుక్లాంబరావృతా సాగరేణ పరిక్షిప్తం శ్వేతం పర్వతం ఆస్థితా సీతా చ మయా దృష్టా|| సీతా రామేణ భాస్కరేణ ప్రభా యథా సంగతా | రామశ్చ చతుర్దష్టం శైలసంకాశమ్ మహాగజం సహ లక్ష్మణః ఆరూఢః మయా దృష్టా|| తతః తౌ శుక్లమాల్యాంబరధరౌ స్వతేజసా దీప్యమానౌ నరశార్దూలౌ జానకీం పర్యుపస్థితౌ|| తతః జానకీ తస్య నగస్య అగ్రే భర్త్రా పరిగృహీతస్య ఆకాశస్థస్య దంతినః స్కంధమ్ ఆశ్రితా||తతః కమలలోచనా భర్తుః అంకాత్ సముత్పత్య పాణినా చంద్రసూరౌ పరిమార్జతీ మయా దృష్టా||తతః తాభ్యాం కుమారాభ్యాం విశాలాక్షాయాః సీతాయ చ ఆస్థితః సః గజోత్తమః లంకాయా ఉపరి స్థితః||
’ కాకుత్‍స్థః భార్యయా సీతాయా సహ అష్టాయుజా పాణ్డురర్షభ యుక్తేన రథేన స్వయం ఇహ ఉపయాతః || వీర్యవాన్ సీతాయా సహ భ్రాత్రా లక్ష్మణేన సహ దివ్యం సూర్యసన్నిభం పుష్పకం విమానం ఆరుహ్య ఉత్తరాం దిశాం ఆలోక్యపురుషొత్తమః జగామ|| ఏవం రామః విష్ణుపరాక్రమః భార్యయా సీతాయా సహ లక్ష్మణేన భ్రాత్రా సహ స్వప్నే మయా దృష్టః|| రామః మహాతేజః రాక్షసైః వా అన్యైః వా సురాసురైః వా జేతుం న శక్యః| స్వర్గం పాతుం పాప జనైః న శక్యః ఇవ’ ||

’తతః రక్తవాసాః పిబన్ మత్తః కరవీర కృత స్రజః తైలసముత్‍క్షితః క్షితౌ రావణః చ మయా దృష్టః|| అద్య రావణః కృష్ణాంబరః స్త్రియా కృష్యమాణః ముండః పుష్పకాత్ విమానాత్ భువి పతితః పునః దృష్టః || రక్తమాల్యానులేపనః తైలం పిబన్ హసన్ నృత్యన్ భ్రాంతచిత్తకులేంద్రియః ఖరయుక్తేన రథేన || దక్షిణాం దిశాం ఆస్థితః గర్దభేన శీఘ్రం యయౌ || రాక్షసేశ్వరః రావనః భయమోహితః గర్దభాత్ అవాక్చిరాః పతితః మయా పునరేవ దృష్టః|| సః రావణః సహసా ఉత్థాయ సంభ్రాంతః భయార్తః మద విహ్వలః దిగ్వాసః ఉన్మత్త ఇవ బహు దుస్సహం దుర్వాక్యం ప్రలపన్ దుర్గంధం ఘోరం తిమిరం నరకోపమమ్ మలపంకం ప్రవిశ్య ఆశు తత్ర మగ్నః||
దశగ్రీవం కంఠే భధ్వా రక్తవాసినీ కర్దమలిప్తాంగీ కాలీ ప్రమదా యామ్యాం దిశం ప్రకర్షతి|| తత్ర నిశాచరః కుంభకర్ణః ఏవం సర్వే రావణస్య సుతాః తైల సముక్షితాః దృష్టాః|| దశగ్రీవః వరాహేణ ఇంద్రజిత్ శింశుమారేణ ఉష్ట్రేణ కుంభకర్ణః దక్షిణాం దిశం ప్రయాతః’||

’ తత్ర ఏకః శ్వేత ఛత్రః శుక్లమాల్యాంబరధరః శుక్లగంధానులేపనః విభీషణః మయా దృష్టః || విభీషణః శంఖదుందుభి నిర్ఘోషైః నృత్తగీతరలంకృతైః శైలసంకాసం మేఘస్తనితనిస్స్వనమ్ చతుర్దంతం దివ్యం గజం ఆరుహ్య తత్ర ఆస్తే | చతుర్భిః సచివైః సార్థం వైహాయసం ఉపస్థితః’ ||

పిబతాం రక్తమాల్యానాం రక్తవాససాం రక్షసాం గీతవాదిత్ర నిస్స్వనః సమాజశ్చ మయా దృష్టః|| రమ్యా ఇయం లంకాపురీ చ సవాజిరథకుంజరా భగ్నగోపుర తోరణా సాగరే పతితా మయా దృష్టః|| రావణేన అభిరక్షితా లంకా రామస్య దూతేన తరశ్వినా వానరేణ దగ్ధా మయా స్వప్నే దృష్టా|| భస్మరుక్షయాం లంకాయాం సర్వా రాక్షస్త్రియః తైలం పీత్వా ప్రహసంత్యః మహాస్వనాః ప్రనృతాః చ||కుంభకర్ణాదయః ఇమే సర్వా రాక్షసపుంగవాః నివసనం గృహ్య గోమయహృదే ప్రవిష్టాః||

’ అపగచ్ఛత నశ్యధ్వం| రాఘవః సీతాం ఆప్నోతి | పరమామర్షీ రాక్షసైః సార్థం యుష్మాన్ ఘాతయేత్||రాఘవః ప్రియాం బహుమతాం వనవాసం అనువ్రతాం భార్యామ్ భర్త్సితాం తర్జితాం వా అపి న అనుమంశ్యతి|| తత్ అలం క్రూరవాక్యైః | వః సాంత్వమేవ అభిదీయతాం| వైదేహీం అభియాచామ ఏతద్ధి మే రోచతే||యస్యాం దుఃఖితాయాం ఏవం విధః స్వప్నః ప్రదృశ్యతే సా వివిధైః దుఃఖైః ముక్తా అనుత్తమం ప్రియం ప్రాప్నోతి || రాక్షస్యః భర్త్సితామపి యాచధ్వం కిం వివక్షయా రాక్షసానాం రాఘవాత్ ఘోరం భయం ఉపస్థితమ్’||

’ హే రాక్షస్యః జనకాత్మజా ఏషా మైథిలీ ప్రణిపాతప్రసన్నా మహతః భయాత్ పరిత్రాతుం అలమ్|| అపి చ విశాలాక్షయాః అస్యాః అంగేషు సుసూక్ష్మపి విరూపం లక్షణమ్ కించిదపి న ఉపలక్ష్యతే||ఛాయావైగుణ్యమాత్రం చ వైహాయసం ఉపస్థితం అదుఃఖార్హం ఇమాం దేవీం దుఃఖం ఉపస్థితం శంకే|| అహం వైదేహ్యాం అర్థసిద్ధిం ఉపస్థితం పశ్యామి | రాక్షసేంద్ర వినాశనం చ | రాఘవస్య విజయం చ|| అస్యాం మహత్ ప్రియం శ్రోతుం నిమిత్తభూతం స్పురత్ | ఏతత్ పద్మప్త్రమివ ఆయతాం చక్షుః దృశ్యతే’||

’ దక్షిణాయాః అస్యాః వైదేహ్యాః అదక్షిణః ఏకః బాహుః అకస్మాదేవ హృషితః ఈర్షత్ ప్రకంపతే||కరేణు హస్తప్రతిమః అనుత్తమః అవ్యః ఉరుః వేపమానః రాఘవం పురతః స్థితం సూచయతి || పక్షీ చ శాఖానిలయం ప్రవిష్టః పునః పునః చ ఉత్తమసాంత్వవాదీ సుస్వాగతం వాచం ఉదీరయామానః| హృష్టః పునః పునఃచోదయతీవ’ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే ఆదికావ్యే వాల్మీకీయే
చతుర్వింశత్ సహస్రికాయాం సంహితాయామ్
శ్రీమత్సుందరకాండే సప్తవింశస్సర్గః||

||ఓమ్ తత్ సత్||